Çağımızın kabusu kanser

Bugünkü makalemde dünyada ve ülkemizde hızla yayılan bir sağlık sorunundan, kanserden bahsetmek istiyorum.

Aşağıda okuyacağınız belirtiler olduğunda derhal doktora başvurmak gerekir.

1. Dışkılama alışkanlığında değişme.
2. İyileşmeyen bir yara.
3. Olağan dışı bir kanama. Örneğin balgamda, dışkıda, idrarda kan görülmesi, adet dönemi dışında ve menopoz döneminde genital kanama olması.
4. Memelerde veya vücudun başka bir yerinde ele gelen bir kitlenin varlığı.
5. Benlerde renk ve şekil değişikliği.
6. Yutma güçlüğü, yemeklerden sonra artan ağrı, tokluk hissi.
7. İştah kaybı ve zayıflama.
8. Dinmek bilmeyen, uzun süren öksürük, ses kısıklığı.
9. Git gide artan halsizlik.
10. Erkeklerde ve menopoz dönemindeki kadınlarda demir eksikliği olması.

Yukarıdaki belirtiler mutlaka kanserin varlığını kanıtlamaz. Bazı belirtiler başka hastalıklarda da görülebilir. Ama yine de bu tür bulgu veya belirtilerin varlığında, ayırıcı tanı için doktora baş vurulması doğru olur.

Kanser kuşkusu olduğunda pek çok kişinin aklına ilk gelen şey tümör markırları adı verilen tetkikleri yaptırmaktır. Peki gerçek bu ölçüde sade ve basit mi?

Tümör Markırları

Kanser hastalarında kanser hücreleri tarafından üretilen bazı maddeler kan, idrar veya dokularda sağlıklı insanlara göre daha yüksek bulunabilir. Tümör belirteci (markır) adı verilen bu maddeler bazen sağlıklı hücreler tarafından da üretilebilir.

Tümör markırları şu durumlarda bize bazı bilgiler verebilir :

1. Kanser tedavisine yön vermek.
2. Tedavinin ne ölçüde başarılı olduğunu takip etmek.
3. Hastalığın tekrarlayıp tekrarlamadığını izlemek.
4. Kanser bakımından yüksek riskli kişilerde tanı koymaya yardımcı olabilir.

Tümör markırlarının varlığı veya miktarı tanı koymak için tek başına yeterli olmaz. Kanser dışındaki bazı hastalıklarda ve hatta sağlıklı kişilerde de kanser markırları yüksek bulunabilir.

Yani kanser markırlarına tam bir güven duymamak için bazı nedenler vardır :

1. Kanser markırlarının düzeyi zamanla değişebilir.
2. Kanser ilerleyinceye kadar markırların kan düzeyi yükselmeyebilir.
3. Bazı kanserleri belirleyen kendilerine özgü markırları yoktur.
4. Bazı hastalar kanser oldukları halde kanser markırları normal sınırlarda bulunabilir.
5. Bütün diğer laboratuvar testlerinde olduğu gibi bu test sonuçlarının da güvenli olup olmadığına karar vermek için hastalığa özgü olup olmadığına ve duyarlılığına bakılmalıdır.

Yeterince özgül değilse yanlış pozitif sonuçlar kaygıya neden olabilir. Sapasağlam kişi kendisinde kanser olduğuna inanmaktan kurtulamayabilir.

Yeterince duyarlı olmadığında ise bunun tam tersine yanlış negatif sonuç çıkabilir. Böyle olduğunda kişi kendisinde tümör olmadığına inanır ama bu düşünce yanıltıcı olabilir. Ya da bir kanser hastasında, gerçek öyle değilken, tedaviden iyi sonuç alındığına inanılmasına yol açabilir.

Meslekî ve sosyal sorumluluk duygusuyla bilgi ve deneyimlerimi paylaşmaya devam etmek istiyorum. Bu bilgilerin daha fazla kişiye ulaşması için izinsiz paylaşabilirsiniz.

Sağlıklı ve mutlu kalmanız dileğiyle…